Όταν την άνοιξη του 2018 σχεδιάζαμε, σε συνεργασία με τη συγγραφέα Σοφία Νικολαΐδου, τον διαγωνισμό δημιουργικής γραφής διηγημάτων για τη μη ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ, δεν φανταζόμασταν την άμεση και μεγάλη ανταπόκριση που θα είχε.
«Το νερό είναι στο χέρι σου!» ήταν ο τίτλος του διαγωνισμού που διοργανώθηκε στο πλαίσιο της καμπάνιας «Ε, όχι και το νερό!», με στόχο να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες πάνω στο θέμα του νερού ως κοινού, δημόσιου, μη εμπορεύσιμου αγαθού, και να τους δώσει την ευκαιρία να εκφραστούν. Τα διηγήματα που υποβλήθηκαν ξεπέρασαν τα 200 και προέρχονταν από διάφορα μέρη της χώρας, αποδεικνύοντας για μία ακόμη φορά την ευαισθησία της κοινωνίας στο θέμα του νερού. Μαθητές, άνθρωποι που έγραψαν ίσως για πρώτη φορά, άλλοι που ασχολούνται ερασιτεχνικά με τη γραφή αλλά και συγγραφείς, έστειλαν τα κείμενά τους, εκφράζοντας ευφάνταστα τόσο την έντονη ανησυχία τους για την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ όσο και την αγωνία τους για την ποιότητα του νερού και την προστασία του.
Οι κριτές ―Ισίδωρος Ζουργός, Γιώργος Κορδομενίδης, Θωμάς Κοροβίνης και Σοφία Νικολαΐδου― εξήραν το επίπεδο των κειμένων και ξεχώρισαν 41 από αυτά. Σήμερα, με μεγάλη χαρά, κρατάμε στα χέρια μας τη συλλογή των διηγημάτων από τις Εκδόσεις Εντευκτηρίου και ευχαριστούμε από καρδιάς τα μέλη της κριτικής επιτροπής, τον Γιώργο Κορδομενίδη για την επιμέλεια του βιβλίου, και την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΔΚΜ) για τη συνεργασία και τη χρηματοδότηση της έκδοσης.
Τι γίνεται όμως σήμερα με το θέμα της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ; Αρκετά χρόνια πέρασαν από το ―πρωτοφανές για τα κοινωνικά-πολιτικά δεδομένα της χώρας― δημοψήφισμα του 2014, που οργανώθηκε από κοινού με τα Κινήματα του Νερού, την ΠΕΔΚΜ, ακτιβιστές, εθελοντές πολίτες και σε συνεργασία με τους έντεκα Δήμους που υδρεύονται από την ΕΥΑΘ και τη συμβολή του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης.
Τότε, παρά την απειλητική αντίδραση της Πολιτείας, η Θεσσαλονίκη δήλωσε δυναμικά την αντίθεσή της στην ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ και 214.000 πολίτες (ποσοστό 98%) ψήφισαν υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα του νερού. Η Θεσσαλονίκη κατέχει πλέον τη δική της, σημαντική θέση στον διεθνή χάρτη πόλεων και χωρών που αγωνίζονται κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού.
Από το 2014 όμως πολλά άλλαξαν: κυβερνήσεις, μνημόνια, κρίση, ΤΑIΠΕΔ, Υπερταμείο... Το SOSTE TO NEPO συνέχισε τις δράσεις του, διοργάνωσε διεθνή συνάντηση των Κινημάτων του Νερού και κάλεσε αυτοδιοίκηση και πολιτικούς σε ανοιχτή συζήτηση, το 2016 διοργάνωσε στο δημαρχείο εκδήλωση με θέμα «Το νερό στο σύνταγμα» και προώθησε τις Blue Communities, με πρώτο μέλος την ΕΥΑΘ και αργότερα τον Δήμο Θεσσαλονίκης. Παρ’ όλα αυτά, η ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ συνεχίζει να επικρέμαται σαν δαμόκλεια σπάθη πάνω από την πόλη. Από νομική άποψη, η ΠΕΔΚΜ και το Σωματείο Εργαζομένων της ΕΥΑΘ προσφεύγουν μαζί με πολίτες, στο Συμβούλιο της Επικρατείας και ασκούν αίτηση ακυρώσεως κατά της μεταβίβασης των μετοχών στο Υπερταμείο. Η αίτηση εκδικάζεται στις 27 Νοεμβρίου 2018 και η απόφαση που εκδίδεται στις 16 Ιουνίου 2020 κρίνει αντισυνταγματική τη μεταφορά της πλειοψηφίας μετοχών της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ στο Υπερταμείο και τις εταιρείες του, με σκοπό την ιδιωτικοποίησή τους. Το δικαστήριο, παράλληλα με τη συγκεκριμένη απόφαση, παραπέμπει το θέμα στην ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία τον Φεβρουάριο του 2022, με συντριπτική πλειοψηφία χαρακτηρίζει αντισυνταγματική την μεταφορά της ΕΥΑΘ στο Υπερταμείο. Παράλληλα τον ίδιο μήνα (με μία μέρα διαφορά!) βγαίνει η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με την προσφυγή του Σωματείου Eργαζομένων της ΕΥΑΘ, μελών του SOSTE TO NEPO και πολιτών από τις Κυκλάδες κατά της απόφασης της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων (ΦΕΚ Β 1751/ 22.05.2017), της περίφημης ΚΥΑ τιμολόγησης νερού, η οποία ουσιαστικά μετατρέπει το νερό σε εμπόρευμα, και κρίνεται αντισυνταγματική. Τον ερχόμενο Μάιο αναμένεται εκ νέου η εκδίκαση στο επταμελές του ΣτΕ.
Με την πεποίθηση ότι πολίτες και αυτοδιοίκηση οφείλουν να προχωρήσουν από κοινού στον αγώνα κατά της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ, και πιάνοντας το νήμα από το δημοψήφισμα του 2014, το SOSTE TO NEPO ξεκινά το 2018 την καμπάνια «Ε, όχι και το νερό!», μαζί με το Σωματείο Εργαζομένων της ΕΥΑΘ, την περιβαλλοντική οργάνωση «Καλλιστώ», τους Water Warriors και σε συνεργασία με την ΠΕΔΚΜ, με στόχο τη συνταγματική κατοχύρωση του νερού, την ενημέρωση και δραστηριοποίηση των πολιτών.
Ο διαγωνισμός και η έκδοση των διηγημάτων αποτελούν τον πιο δημιουργικό κρίκο στη μεγάλη αλυσίδα των κοινών μας προσπαθειών για τη μη ιδιωτικοποίηση του νερού. Συνεχίζουμε λοιπόν δυναμικά και δημιουργικά!
Γιάννα Τσόκου
για την καμπάνια «Ε, όχι και το νερό!»
21/3/2022