Επιστολή κατά της ψήφισης της CETA από το Ευρωκοινοβουλίο.

Αγαπητέ/ή Ευρωβουλευτή

Εμείς, οι υπογράφοντες οργανισμοί, θα θέλαμε να σας ζητήσουμε να ψηφίσετε κατά της κύρωσης της  Οικονομικής και Εμπορικής Συμφωνίας (CETA) μεταξύ της ΕΕ και του Καναδά, η οποία θέτει σε κίνδυνο το  Νερό και τις  υπηρεσίες ύδρευσης και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Μετά από ενδελεχή ανάλυση του κειμένου της CETA και της κοινής ερμηνευτικής εγκυκλίου, εντοπίσαμε πολλές διατάξεις στο πλαίσιο της CETA, που θέτουν σοβαρές απειλές για τις λεκάνες απορροής και τις δημόσιες υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης στον Καναδά και την ΕΕ:

- Το νερό συμπεριλαμβάνεται στην CETA παρ 'όλες τις υποσχέσεις ότι θα είναι εκτός των διαπραγματεύσεων και παρά τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο ψήφισμά του της 8ης Σεπτεμβρίου 2015 και σε  συνέχεια της Πρωτοβουλίας των Ευρωπαίων Πολιτών Right2Water (2014/2239 ( INI), αρ. 22), όπου το Κοινοβούλιο «καλεί την Επιτροπή να αποκλείσει μόνιμα την ύδρευση, την αποχέτευση και τη  διάθεση λυμάτων από τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς και από οποιαδήποτε εμπορική συμφωνία» [1].

Διατάξεις του άρθρου 1.9 της CETA θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω εμπορευματοποίηση του νερού και να διευκολύνουν την υφαρπαγή του . Σύμφωνα με το άρθρο : «Αν ένα συμβαλλόμενο μέρος επιτρέπει την εμπορική χρήση μιας συγκεκριμένης πηγής νερού, θα το κάνει με τρόπο που συνάδειμε αυτή τη συμφωνία", χωρίς να ορίζει τι σημαίνει «εμπορική χρήση» ή «πηγή νερού". Σε περίπτωση  «εμπορικής χρήσης» τα δικαιώματα του νερού υπόκεινται στους εμπορικούς και επενδυτικούς κανόνες της CETA. Ειδικά τα επιπλέον πρότυπα προστασίας επενδύσεων ( «Δίκαιη και ισότιμη μεταχείριση» και «Έμμεση απαλλοτρίωση») για τους ξένους επενδυτές θα μπορούσαν να έχουν ισχυρή επίδραση στον τρόπο με τον οποίο τα δικαιώματα του νερού  χορηγούνται από τις αρμόδιες αρχές. Στην πραγματικότητα περιορίζουν τις δυνατότητες τους να απορρίψουν ή να περιχαρακώσουν τα δικαιώματα του νερού, από τη στιγμή που έχουν χορηγηθεί σε ξένους επενδυτές. Έχουν ήδη προηγηθεί διάφορες επενδυτικές διενέξεις που αφορούν τα δικαιώματα του νερού κάτω από παρόμοιες συμφωνίες (NAFTA [2], Energy Charter [3]), οι οποίες οδήγησαν σε διακανονισμούς υπέρ του επενδυτή.

- Οι πρόνοιες που λαμβάνονται για υπηρεσίες σχετικές με την  "Συλλογή,  τον καθαρισμό και τη διανομή του νερού" στην πρόσβαση στην Αγορά και την Εθνική Μεταχείριση δεν είναι αρκετές για να εγγυηθούν την πλήρη προστασία. Απαιτούνται περισσότερες πρόνοιες και προδιαγραφές απόδοσης. Και παρόλο που οι υπηρεσίες του πόσιμου νερού περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΙΙ, η προστασία των επενδύσεων θα εξακολουθεί να ισχύει γι΄αυτές [4].

- Μόνο η Γερμανία μπορεί να εφαρμόσει περιορισμούς στην Πρόσβαση των Αγορών στην αποχέτευση (υπηρεσίες λυμάτων, διάθεσης απορριμμάτων και αποχέτευσης). Η εισαγωγή των εν λόγω υπηρεσιών στο πλαίσιο CETA για τα υπόλοιπα κράτη/μέλη της ΕΕ έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 12 της οδηγίας της ΕΕ για τις συμβάσεις παραχώρησης, το οποίο προβλέπει ότι η οδηγία δεν θα εφαρμόζεται στις συμβάσεις παραχώρησης που σχετίζονται με την αποχέτευση ή την επεξεργασία λυμάτων [5].

- Η ρήτρα οριζόντιου περιορισμού που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την προστασία των  υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, δεν είναι αρκετή για να προστατεύσει τις δημόσιες υπηρεσίες. Από τη μια πλευρά, δεν περιλαμβάνει πρόνοιες για την προστασία των επενδύσεων ή την αρχή της Εθνικής Μεταχείρισης. Από την άλλη πλευρά, η ορολογία είναι ασαφής, καθώς ο όρος «υπηρεσίες κοινής ωφέλειας» δεν έχει καμία συγκεκριμένη σημασία στο διεθνές δίκαιο, και κανένα ισοδύναμο στο κοινοτικό δίκαιο. Η οριζόντια αυτή απαλλαγή δεν έχει ποτέ δοκιμαστεί σε μια αρνητική λίστα συμφωνίας (negative list agreement)  ή σε μια συμφωνία με μια χώρα που είναι  σημαντικός εμπορικός προμηθευτής  δημόσιων υπηρεσιών με αγοραστικό ενδιαφέρον στην ΕΕ [6].

- Η κανονιστική συνεργασία και η προστασία των επενδύσεων θα κλειδώσουν την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών ύδρευσης,  μειώνοντας την ικανότητα των κυβερνήσεων να διεκδικήσουν τις δημόσιες υπηρεσίες νερού πίσω, υπό δημόσια πλέον διοίκηση, η οποία είναι μια αυξανόμενη τάση στην Ευρώπη.

- Η CETA θα μπορούσε να περιορίσει την επιχειρησιακή ικανότητα των δημόσιων επιχειρήσεων ύδρευσης, καθώς τα δικαιώματα του νερού αντιμετωπίζονται ως επενδύσεις και οι πρόνοιες δεν καλύπτουν όλες τις τρέχουσες και μελλοντικές δραστηριότητες που πρέπει να ολοκληρώσουν οι δημόσιοι φορείς, σύμφωνα με την εθνική τους νομοθεσία [7].

- Η CETA δεν διαθέτει την προσέγγιση της Αρχής της Προφύλαξης, η οποία αποτελεί εγγενές στοιχείο του δικαίου της ΕΕ. Επιπλέον, η Κανονιστική Συνεργασία στη CETA θα περιόριζε ενδεχομένως το εύρος  πολιτικής των κρατών μελών της ΕΕ. Αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία, το περιβάλλον και την προστασία των υδάτινων πόρων.

- Η CETA αγνοεί τον ενιαίο χαρακτήρα του κύκλου του νερού, τα όρια του νερού στον πλανήτη, και τον πολυλειτουργικό χαρακτήρα του νερού στα οικοσυστήματα [8].

Η Κοινή Ερμηνευτική Εγκύκλιος, αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες της συμφωνίας και παρουσιάζει μια αδικαιολόγητα αισιόδοξη εικόνα για την CETA. Δεν υπάρχει νομικά ασφαλής νέα δέσμευση ή διευκρίνιση στο κείμενο. Θα γνωρίσουμε τις πραγματικές δυνατότητες των προνοιών της CETA μόνο όταν οι αποφάσεις των δημοσίων αρχών  ή των δημοσίων  επιχειρήσεων νερού αποσαφηνιστούν σε μεταγενέστερο στάδιο. Δεν μπορούμε να πάρουμε  αυτό το ρίσκο.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εξετάσει το νερό ως κοινό αγαθό, και την πρόσβαση στο νερό και την αποχέτευση ως Ανθρώπινο Δικαίωμα. Σας καλούμε να υπερασπιστείτε  τα συμφέροντα των λαών της Ευρώπης και του περιβάλλοντός τους, έναντι των απειλών που επισύρει η CETA, ψηφίζοντας κατά της επικύρωσης της συμφωνίας στην ψηφοφορία στην Ολομέλεια.

Με εκτίμηση,

Σωματείο Εργαζομένων ΕΥΑΘ

SOSτε το Νερό

ΣΕΚΕΣ ΕΥΔΑΠ

Blue Planet Project
Council of Canadians
European Water Movement
Food & Water Europe
Wasser in Bürgerhand (Water in Citizens’ Hands, Germany)

[1] Resolution of the European parliament, 2014/2239 (INI), no 22

[2] AbitibiBowater vs. Canada, amount paid CAD $130
Comments on Article 1.9 of CETA by prof. Gus Van Harten

[3] Vattenfall vs. Germany, amount claimed €1.4 billion, p. 23

[4] Krajewski, Markus (2016). Model Clauses for the Exclusion of Public Services from Trade and Investment Agreements.

[5] Directive 2014/23/UE of the European parliament and of the Council of 26 February 2014 on the award of concession contracts

[6] Krajewsky, Markus (2016). Op. Cit.

[7] Allianz der öffentlichen Wasserwirtschaft e.V., 2016. Wasserwirtschaft im Sog des Freihandels-CETA.
Prof. Laskowski, 2016. Rechtliches Gutachten zu möglichen Verstößen gegen Investitionsschutzregelungen des Freihandelsabkommens CETA durch Maßnahmen der kommunalen Wasserwirtschaft, ISDS, Schiedsgerichtsverfahren und Haftungsfragen.
Stadtwerke Karlsruhe, 2016. How water supply in Germany would be affected by the EU free trade and investment agreements CETA, TTIP, TiSA.

[8] Comments on Article 1.9 of CETA by prof. Francesc La Roca